Tadeusz Lira-Śliwa
AFORYZM NIE ZNA GRANIC
Aleksandar Čotrić urodził się w 1966 roku w Loznicy (Serbia). Jest prawnikiem. Mieszka i pracuje w Belgradzie. A. Čotrić wydał 8 zbiorów aforyzmów. Zasłynął także jako autor zbiorów opowiadań. Jego aforyzmy i opowiadania były przekładane na kilka języków, m.in. na angielski, francuski, hiszpański, niemiecki i polski.
W Polsce w 2009 roku ukazał się drukiem nowy „Wybór aforyzmów” A. Čotricia. Aforyzm to zwięzłe zdanie, błyskotliwe sformułowane, zawierające jakąś myśl filozoficzną, moralną, regułę życiową itp. Serbski twórca jest mistrzem aforystycznego słowa. Oto charakterystyczny przykład:
„Gdy wtrąci się trzeci, nie ma dialogu”.
Należy też podkreślić, iż aforystyka serbskiego twórcy, powstająca w okresie jugosłowiańskich przewartościowań politycznych i społecznych to wyraz artystycznego protestu przeciw myśleniu dogmatycznemu, zagrożeniu jednostki przez zbiorowość i wyobcowane formy władzy. Doskonale to potwierdza np. aforyzm:
„Nieprawda, że prowadziliśmy brudną wojnę.
My za sobą nie pozostawiliśmy nawet brudu”.
W aforyzmach A. Čotricia dochodzi też do głosu żartobliwa gra słów:
„Rozum do głowy!
Słuchaj głupszego od siebie”.
Podobne refleksje znajdziemy w książkach najwybitniejszego polskiego aforysty - Stanisława Jerzego Leca (1909-1966). Myślę, że aforyzmy serbskiego twórcy prowadzą literacki dialog z „Myślami nieuczesanymi” (cykl aforyzmów, 1957) polskiego autora.
Operując celnie paradoksem, ciętym dowcipem, aluzją, konceptem językowym, A. Čotrić osiągnął w swej aforystyce wysoki poziom artystycznej oryginalności. Jego aforyzmy wzbudziły wielkie zainteresowanie w wielu krajach, m.in. w Polsce.
Aleksandar Čotrić "Czarna księga", Krosno, 2011
Redakcja i przekład:
Olga Lalić-Krowicka
Korekta: Anna Dagmara Luković,
Wanda Nowik-Pala
Wstęp: Tadeusz Lira-Śliwa
Posłowie: Jurata Bogna Serafińska
Projekt okładki: Milan Beštić
Skład: Vesna Denčić
Karykatura Aleksandra Čotricia: Jugoslav Vlahović
Krośnieńska Oficyna Wydawnicza Sp. z. o. o, Krosno, 2011